STEROWANIE RUCHEM KOLEJOWYM

WSKAŹNIKI I SYGNAŁY

WSKAŹNIKI OGÓLNIE STOSOWANE

W1 - biała prostokątna tablica z czarnym obramowaniem, na niej dwa prostokąty stykające się wierzchołkami. Oznacza miejsce ustawienia tarczy ostrzegawczej.

  Wskaźnik W1 ustawia się bezpośrednio przed tarczą ostrzegawczą lub nisko na słupie tarczy. Wskaźnika się nie oświetla.

W2 - latarnia z odpowiednią literą umieszczona na słupie semafora kształtowego lub świetlnego lub na osobnym słupie przy semaforze. Litera stanowi skrót nazwy stacji końcowej lub najbliższego węzła na danej linii. Oznacza kierunek wyjazdu pociągów.

  Litera wskaźnika W2 wyświetlana jest wówczas, gdy semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę.

W3: a - słup z wygaszoną latarnią (w dzień); b - słup z latarnią wyświetlającą białe światło (w nocy); c - słup z latarnią wyświetlającą białe światło (w dzień i w nocy). Oznacza, że sąsiedni semafor lub tarcza zatrzymania znajdujące się z prawej strony toru nie odnoszą się do toru przy którym stoi wskaźnik.

  Wskaźnik W3 ustawia się z prawej strony jednego z torów równoległych po których pociągi przejeżdżają w tym samym kierunku dla oznaczenia, że semafor lub tarcza zatrzymania znajdujące się z prawej strony jednego z torów nie odnoszą się do niego.

W4 - czarny prostokąt a na nim biały krzyż. Oznacza miejsce zatrzymania się czoła pociągu.

  Wskaźnik W4 wykonany zwykle jest w postaci puszki wewnątrz której znajduje się latarnia wskaźnika. Wskaźnik ten ustawia się na końcu peronu stacji lub przystanku osobowego po prawej stronie. Do miejsca ustawienia wskaźnika powinno dojechać czoło pociągu tak, aby ruch podróżnych przy przechodzeniu przez przejście nie był utrudniony.

W5 - biała zaokrąglona u góry tablica z czarnym obramowaniem. Oznacza granicę przetaczania.

  Wskaźnik W5 ustawia się na stacjach w odległości co najmniej 100 m po stronie semafora wjazdowego patrząc w kierunku szlaku. Stosuje się go niezależnie od tarcz manewrowych. Przetaczanie składu poza wskaźnik jest dozwolone wyłącznie za pozwoleniem dyżurnego ruchu. Wskaźnika się nie oświetla.

W6 - biała tablica trójkątna z czarnym obramowaniem zwrócona wierzchołkiem do góry. Oznacza, że należy dać sygnał dźwiękowy Rp1 "Baczność".

  Wskaźnik W6 ustawiany jest w miejscach, gdzie maszynista powinien dać sygnał dać sygnał dźwiękowy Rp1 "Baczność", po prawej stronie toru do którego się odnosi. Wskaźnika się nie oświetla.

W6a - biała tablica trójkątna z czarnym obramowaniem zwrócona wierzchołkiem do góry, w środku symbol samochodu. Oznacza, że należy dać sygnał dźwiękowy Rp1 "Baczność".

  Wskaźnik W6a ustawiany jest przed przejazdami kolejowymi wszystkich kategorii i przed przejściami kolejowymi po prawej stronie toru do którego się odnosi. Wskaźnika się nie oświetla.

W7 - przenośna biała tablica z czarnym obramowaniem zwrócona wierzchołkiem do góry, w środku litera R. Oznacza, że należy dać sygnał dźwiękowy Rp1 "Baczność" dla ostrzeżenia pracujących na torze pracowników.

  Wskaźnik W7 ustawia się w odległości od 300 do 500 m od miejsca pracy robotników w zależności od warunków miejscowych po to, żeby maszynista dał sygnał dźwiękowy Rp1 "Baczność" dla bezpieczeństwa robotników pracujących przy torach. Wskaźnika się nie oświetla.

W8 - biała prostokątna tablica z czarnym obramowaniem zwrócona wierzchołkiem do dołu, w środku cyfra oznaczająca dozwoloną prędkość (w dziesiątkach km/h). W przypadku, gdy skrajnia nie pozwala na ustawienie typowego wskaźnika stosuje się umieszczony nisko trójkąt zwrócony wierzchołkiem do góry. Oznacza, że należy zmniejszyć prędkość jazdy.

  Wskaźnik ten ustawia się wtedy, gdy ograniczenie jest ujęte w Wykazie Ostrzeżeń Stałych (WOS), w odległości drogi hamowania obowiązującej na danej linii. Miejsce początku ograniczenia i jego koniec oznacza się wskaźnikiem W9. Wskaźnik W8 ustawia się:
- na szlaku jednotorowym z prawej strony dla każdego kierunku;
- na szlaku dwutorowym po zewnętrznej stronie torów dla kierunku właściwego i niewłaściwego;
- na szlaku wielotorowym przy torach skrajnych po zewnętrznej stronie, a przy torach nieskrajnych z prawej strony patrząc w kierunku jazdy.
W przypadku gdy w trójkącie nie ma żadnej cyfry ograniczenie prędkości wynosi 15 km/h. Jeśli przejazd przez całą stację ma się odbywać z ograniczoną prędkością to wskaźnik ustawia się przy semaforze wjazdowych i ograniczenie wtedy obejmuje odcinek na całej długości stacji. Wskaźnika się nie oświetla.

W9: a - biała prostokątna tablica z czarnym obramowaniem, w środku trójkąt zwrócony wierzchołkiem do dołu; b - biała prostokątna tablica z czarnym obramowaniem, w środku trójkąt zwrócony wierzchołkiem do góry; Oznacza: a - początek ograniczenia prędkości; b - koniec ograniczenia prędkości.

  Wskaźnik ten poprzedzony musi być wskaźnikiem W8 i stosowany wtedy, gdy ograniczenie ujęte jest w Wykazie Ostrzeżeń Stałych (WOS). Na początku odcinka, przez który należny jechać z ograniczoną prędkością wskaźnik powinien być ustawiony po tej samej stronie co wskaźnik W8. Wskaźnik oznaczający koniec ograniczenia ustawia się:
- na szlaku jednotorowym lub na szlaku o większej liczbie torów niż 2 dla jazdy po torze nieskrajnym po lewej stronie (dla kierunku przeciwnego jest to początek ograniczenia - druga strona wskaźnika).
- na szlaku dwutorowym lub na szlaku o większej liczbie torów niż 2 dla jazdy po torze skrajnym po prawej stronie toru dla jazdy w kierunku właściwym (dla jazdy w kierunku niewłaściwym będzie to początek ograniczenia - druga strona wskaźnika).
Wskaźnika się nie oświetla.

W10a - dwie białe kreski na czarnym tle tworzące kąt, którego wierzchołek zwrócony jest do góry; W10b - dwie białe kreski na czarnym tle tworzące kąt, którego wierzchołek zwrócony jest do dołu. Oznaczają: W10a, że należy rozpocząć popychanie; W10b, że należy zaprzestać popychania.

  Wewnątrz wskaźnika wykonanego w postaci puszki znajduje się latarnia oświetlająca kreski tworzące kąt. Wskaźniki te służą do oznaczania w razie potrzeby miejsc na szlaku, w których lokomotywa popychająca ma rozpocząć lub zaprzestać popychania pociągu.
Wskaźnik W10a ustawia się w odległości 100 m przed miejscem, od którego należy rozpocząć popychanie, a wskaźnik W10b w miejscu, w którym należy zaprzestać popychania.
Wskaźniki te ustawia się z prawej strony toru, do którego się odnoszą.

W11a - trzy, niekiedy cztery białe prostokątne tablice, na nich czarne pasy wznoszące się ukośnie z lewa w prawo: na jednej trzy, na drugiej dwa i na trzeciej jeden. Oznaczają, że za wskaźnikiem znajduje się tarcza ostrzegawcza semafora wjazdowego lub odstępowego, albo semafor, którego sygnały mogą być niewidoczne z przepisowej odległości.

W11b - trzy białe prostokątne tablice, na nich czarne pasy wznoszące się ukośnie z lewa w prawo: na jednej trzy, na drugiej dwa i na trzeciej jeden. Na górze symbol czaszki i piszczeli koloru czarnego, a pod nimi czerwona błyskawica zwrócona ostrzem do dołu. Oznaczają, że za wskaźnikiem znajduje się tarcza ostrzegawcza semafora wjazdowego posterunku ruchu, na którym rozpoczyna się odcinek zelektryfikowany z siecią górną wysokiego napięcia.

W11p - prostokątna pomarańczowa tablica, w środku jeden czarny trójkąt lub dwa czarne trójkąty zwrócone wierzchołkiem do góry. Oznacza, że za wskaźnikiem znajduje się tarcza ostrzegawcza przejazdowa.

  Wskaźnik W11a stosuje się na liniach magistralnych i pierwszorzędnych oraz tylko przed stacjami węzłowymi, a w przypadku złej widoczności tarczy ostrzegawczej lub semafora także na liniach drugorzędnych.
Wskaźnik W11b stosuje się na liniach wszystkich kategorii przed odcinkiem zelektryfikowanym.
Wskaźniki W11a i W11b ustawia się po tej samej stronie co tarcza ostrzegawcza semafora wjazdowego lub semafor wjazdowy patrząc w kierunku jazdy. Tarcze wskaźników ustawia się co 100 m pod kątem 60^o w stosunku do osi toru w takiej kolejności, aby maszynista widział najpierw tarczę z trzema pasami, następnie z dwoma i z jednym pasem. W przypadku konieczności odległości między tarczami mogą być zmniejszone do 60 m, ale zawsze muszą być równe.
Jeśli nie można umieścić tablic prostokątnych to stosuje się małe tablice kwadratowe umieszczone nisko przy ziemi.
Wskaźnik W11p stosuje się wyłącznie przed tarczami ostrzegawczymi przejazdowymi i ustawia w odległości 200 m przed tarczą. Jeśli widoczność tarczy jest ograniczona, wówczas stosuje się dwa wskaźniki, z której jeden, z dwoma trójkątami ustawia się w odległości 400 m przed tarczą, a drugi, z jednym trójkątem w odległości 200 m przed tarczą.
Wskaźników W11a, W11b i W11p nie oświetla się.

W12 - biała tablica w kształcie ukośnika z czarnym obramowaniem. Oznacza, że należy zakropić i zamknąć klapy popielnika.

  Wskaźnik W12 ustawia się w odległości 200 m przed mostami, wiaduktami. Informuje on maszynistę parowozu, że należy zakropić i zamknąć klapy popielnika. Wskaźnika nie oświetla się.

W13 -czarno biała krata lub dwie kraty jedna nad drugą składające się z dwóch ukośników przybitych do słupa. Oznacza, że należy podnieść noże i zamknąć skrzydła pługa odśnieżnego.

  Wskaźnik W13 ustawia się w odległości 50 m od miejsca przez które pług odśnieżny ma przejechać z podniesionymi nożami i zamkniętymi skrzydłami. Miejscami takimi są zwykle przejazd kolejowy, rozjazd, most. Wskaźnik ten dotyczy także maszyn torowych, które wykonują prace na torowisku. Jeśli na odcinku 150 m znajdują się dwie przeszkody to oznacza się je jednorazowo poprzez ustawienie wskaźnika W13 w postaci dwóch ukośników jeden nad drugim.

W14: a - pomarańczowa prostokątna tablica z czarnym obramowaniem, w środku trójkąt zwrócony wierzchołkiem do dołu; b - pomarańczowa prostokątna tablica z czarnym obramowaniem, w środku trójkąt zwrócony wierzchołkiem do góry; Oznacza: a - początek ograniczenia prędkości; b - koniec ograniczenia prędkości.

  Wskaźnik ten poprzedzony musi być sygnałem D6 i stosowany wtedy, gdy ograniczenie jest ujęte jest w Wykazie Ostrzeżeń Doraźnych. Na początku odcinka, przez który należny jechać z ograniczoną prędkością wskaźnik powinien być ustawiony po tej samej stronie co sygnał D6. Wskaźnik oznaczający koniec ograniczenia ustawia się:
- na szlaku jednotorowym lub na szlaku o większej liczbie torów niż 2 dla jazdy po torze nieskrajnym po lewej stronie (dla kierunku przeciwnego jest to początek ograniczenia - druga strona wskaźnika).
- na szlaku dwutorowym lub na szlaku o większej liczbie torów niż 2 dla jazdy po torze skrajnym po prawej stronie toru dla jazdy w kierunku właściwym (dla jazdy w kierunku niewłaściwym będzie to początek ograniczenia - druga strona wskaźnika).
Wskaźnik powinien być oświetlany w porze nocnej.

W15 - biała kwadratowa tablica, w środku czarny trójkąt zwrócony wierzchołkiem w stronę semafora, powtarzacza semafora lub tarczy ostrzegawczej. Oznacza, że semafor, powtarzacz semafora lub tarcza ostrzegawcza umieszczone są w innym miejscu, ale odnoszą się do toru przy którym stoi wskaźnik.

  Wskaźnik W15 ustawia się w miejscu gdzie powinien stać semafor, powtarzacz semafora lub tarcza ostrzegawcza, a grot czarnego trójkąta wskazuje miejsce ich ustawienia. Wskaźnika się nie oświetla.

W16 - biała prostokątna tablica z trzema ukośnymi czarnymi pasami wznoszącymi się z lewa w prawo. Oznacza, że w odległości drogi hamowania znajduje się przystanek osobowy.

  Wskaźnik W16 ustawia się w odległości drogi hamowania obowiązującej na danej linii liczonej od wskaźnika W4 przed przystankami osobowymi nie mającymi semaforów ustawionych z prawej strony toru. Wskaźnika się nie oświetla.

W17 - biało-czerwony słupek umieszczony nisko przy ziemi. Oznacza miejsce, do którego wolno przetaczać tabor przy zbiegających się torach.

  Wskaźnik W17 ustawia się w miejscu gdzie odległość miedzy osiami zbiegających się torów wynosi 3,5 m.

W18 - biała kwadratowa tablica z czarnym obramowaniem i czarnym kółkiem w środku otoczonym czarną obwódką umieszczona na słupie ostatniego semafora odstępowego samoczynnej blokady liniowej. Oznacza miejsce ustawienia ostatniego semafora odstępowego samoczynnej blokady liniowej przed semaforem wjazdowym.

  Wskaźnik W18 umieszczany jest na semaforach odstępowych znajdujących się bezpośrednio przed semaforem wjazdowym. Semafor ten pełni jednocześnie rolę tarczy ostrzegawczej dla semafora wjazdowego. W przypadku gdy semafor odstępowy jest unieważniony maszynista musi tak regulować prędkość pociągu, aby w razie zauważenia przeszkody lub semafora wjazdowego wskazującego sygnał S1 "stój" mógł zmniejszyć prędkość lub zatrzymać pociąg. Wskaźnika się nie oświetla.

W19 - matowobiała strzała zwrócona ostrzem do dołu na czarnym tle. Oznacza, że odległość między następnymi semaforami lub następną tarczą ostrzegawczą a semaforem jest mniejsza od obowiązującej na danej linii długości drogi hamowania.

  Wskaźnik W19 umieszcza się na semaforze lub tarczy ostrzegawczej wtedy, gdy odstęp między następnymi semaforami lub następną tarczą ostrzegawczą a semaforem jest mniejsza od obowiązującej na danej linii długości drogi hamowania. Wskaźnik ten jednocześnie zobowiązuje maszynistę do zachowania szczególnej ostrożności w regulowaniu prędkości pociągu.
Wskaźnik umieszcza się na semaforze lub tarczy poprzedzających ten semafor lub tarczę, od których rozpoczyna się skrócony odstęp. Sygnał ten powinien być stale wyświetlany przy sygnalizacji świetlnej. Przy sygnalizacji kształtowej dopuszczalne jest stosowanie wskaźnika W19 nie wyświetlanego.

W20 - dwie matowobiałe strzały zwrócone ostrzami do dołu na czarnym tle. Oznaczają, że odległość między tarczą ostrzegawczą lub semaforem, na których umieszczony jest wskaźnik, a następnym semaforem jest mniejsza od obowiązującej na danej linii długości drogi hamowania.

  Wskaźnik W20 umieszcza się na semaforze lub tarczy ostrzegawczej wtedy, gdy odstęp między semaforem lub tarczą ostrzegawczą a następnym semaforem jest mniejsza od obowiązującej na danej linii długości drogi hamowania. Wskaźnik ten jednocześnie zobowiązuje maszynistę do zachowania szczególnej ostrożności w regulowaniu prędkości pociągu gdyż pociąg wjeżdża na skrócony odstęp.
Wskaźnik ten powinien być poprzedzony wskaźnikiem W19 i stale wyświetlany przy sygnalizacji świetlnej. Przy sygnalizacji kształtowej dopuszczalne jest stosowanie wskaźnika W20 nie wyświetlanego.

W21 - matowobiała liczba "10" na czarnym tle. Oznacza, że jazda po zwrotnicach w kierunku zbocznym może odbywać się z prędkością 100 km/h.

  Wskaźnik W21 umieszcza się na słupie semafora kształtowego wówczas gdy rozjazd osłaniany tym semaforem pozwala na jazdę z prędkością 100 km/h w kierunku zbocznym. Wskaźnik ten wyświetlany jest wówczas gdy semafor kształtowy wskazuje sygnał S3.

W22 - kwadratowa czarna tablica ustawiona ukośnie a na niej litera "T" wykonana z materiałów odblaskowych. Oznacza, że ciężki pociąg towarowy może przejechać obok semafora odstępowego wskazującego sygnał S1 "stój" bez zatrzymywania się, ale z prędkością zmniejszoną.

  Wskaźnik W22 ustawia się każdorazowo na semaforach odstępowych samoczynnej blokady liniowej umieszczonych na wzniesieniu miarodajnym ponad 6%o. Wskaźnik ten dotyczy tylko ciężkich pociągów towarowych i zezwala na przejechanie obok semafora z prędkością zmniejszoną do 15 km/h i wówczas zobowiązuje maszynistę aby tak regulował prędkość pociągu, że w razie zauważenia przeszkody do dalszej jazdy mógł zatrzymać pociąg.

W23 - żółty słupek ustawiony obok toru. Oznacza początek odcinka izolowanego torowego lub zwrotnicowego.

  Wskaźnik W23 oznacza miejsce, w którym należy zatrzymać przetaczany tabor aby umożliwić przestawienie zwrotnicy. Wskaźnika się nie oświetla.

W24 - matowobiała ukośna kreska na ciemnym tle wznosząca się do góry z prawa w lewo. Oznacza wjazd na tor niewłaściwy szlaku dwutorowego.

  Wskaźnik W24 umieszcza się na słupie semafora wyjazdowego lub obok na osobnym słupie. Wskaźnik wyświetla się jednocześnie z wyświetleniem sygnału zezwalającego na jazdę bądź gdy wyjazd odbywa się na sygnał zastępczy to wskaźnik wyświetlany jest jednocześnie z wyświetleniem się sygnału zastępczego.

W25 - jedna lub dwie latarnie prostokątne, na nich numery torów ze strzałami zwróconymi w kierunku tych torów oraz błyskawice zwrócone ostrzem do dołu. Oznaczają stanowisko elektrycznego ogrzewania wagonów i rozpoczęcie ogrzewania.

  Wskaźnik W25 ustawia się na międzytorzu na torach postojowych ze stanowiskami do elektrycznego ogrzewania wagonów. Wskaźniki te są wyświetlane w momencie rozpoczęcia ogrzewania wagonów. Podczas ogrzewania należy zachować szczególną ostrożność i nie zbliżać się taborem do wagonów z uwagi na wysokie napięcie.

W26a - matowobiała litera P na ciemnym tle; W26b - matowobiała litera D na ciemnym tle. Oznaczają: W26a - przejazd z grupy torów dalekobieżnych na grupę torów podmiejskich; W26b - przejazd z grupy torów podmiejskich na grupę torów dalekobieżnych.

  Wskaźniki W26a i W26b umieszcza się na słupie semafora umieszczonego przed przejściem zwrotnicowym służącym do przejazdu pociągów z jednej grupy torów na drugą. Wskaźniki te wyświetlane są tylko wtedy gdy semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę lub sygnał zastępczy.

W27 - kwadratowa czarna tablica, na niej biała cyfra (lub cyfry) umieszczone na słupie obok toru. Oznacza miejsce zmiany i obowiązującą od tego miejsca maksymalną dozwoloną prędkość szlakową (w dziesiątkach km/h).

  Wskaźnik W27 umieszcza się:
- na szlaku jednotorowym po prawej stronie patrząc w kierunku wzrostu kilometrażu;
- na szlaku dwutorowym po zewnętrznej stronie torów;
- na szlaku o większej liczbie torów niż 2 po zewnętrznej stronie torów (tory skrajne), po prawej stronie torów patrząc w kierunku jazdy (tory nieskrajne).
Tablica wskaźnika wykonana powinna być dwustronnie a cyfra (cyfry) powinny być wykonane z materiałów odblaskowych. Wskaźnika się nie oświetla.

W28 - czarna okrągła tablica, w środku żółta litera R i cyfra. Oznacza miejsce zmiany i obowiązujący od tego miejsca numer radiołączności pociągowej.

  Wskaźnik W28 umieszcza się miejscach, od których obowiązuje inny numer kanału radiołączności pociągowej. Wskaźnika się nie oświetla.

W29 - pomarańczowa prostokątna tablica, na niej dwa trójkąty zbiegające się wierzchołkami w środku. Oznaczają, że należy nawiązać łączność radiową z dyżurnym ruchu odcinkowym.

  Wskaźnik W29 ustawia się przed mijankami ze zdalnym sterowaniem. Wskaźnika się nie oświetla.

W30 - matowobiałe światło na jasnoniebieskim tle. W środku napis „Waga” i prędkość z jaką można przejeżdżać przez wagę. Oznacza maksymalną prędkość z jaką można przejeżdżać przez automatyczną wagę.

  Wskaźnik ten ustawia się przy wagach.